İynə Biyopsiyası
İynə biopsiyası döşdəki kütlə və ya şişkinliyin xərçəng və ya başqa bir şey olduğunu müəyyən etmək üçün çox vacib bir üsuldur. Xərçəngdən şübhələnən nahiyədən hüceyrə və ya toxuma nümunələri götürmək üçün istifadə edilir və bu nümunələr laboratoriyada araşdırılır. Bu müayinə sayəsində həkimlər xərçəngin növünü və ən yaxşı müalicə üsulunu təyin edə bilirlər.
Xərçəng hüceyrələrinin biopsiya prosesi ilə yayılma ehtimalı ilə bağlı bəzi narahatlıqlar olsa da, Mayo Klinikasının 2000-dən çox xəstəni əhatə edən araşdırması xərçəng biopsiyalarının xəstəliyin yayılmasına səbəb olması fikrinin doğru olmadığını ortaya qoydu. Ümumiyyətlə, bir çox xərçəng növləri üçün iynə biopsiyası xərçəng hüceyrələrinin bütün bədənə yayılmasına səbəb olduğuna dair qəti sübut yoxdur. Bir sözlə, iynə biopsiyası döş xərçənginin diaqnozu və erkən aşkarlanmasında çox qiymətli bir vasitədir lakin düzgün aparıldıqda xərçəngin yayılma riski yoxdur.
İynə biopsiyası əsasən iki yolla aparılır: incə iynə aspirasiyası və qalın iynə biopsiyası. İncə iynə aspirasiyası hüceyrə nümunələrinin çox nazik iynə ilə götürülməsidir; Qalın iynə biopsiyası: toxuma parçaları daha qalın iynə ilə çıxarılır.
Biyopsiya Növləri
- İncə İynə Biopsiyası:
- Avantajlar: Ağrısızdır, hər yerdə edilə bilər, sürətlidir və qısa müddətdə edilə bilər. Cavab dərhal əldə edilə bilər.
- Dezavantajlar: Tam toxuma arxitekturasını vermir, nümunənin əksik alınma riski var. Nəticənin dəqiqliyi aşağıdır, yəni səhv marjası yüksəkdir.
- Tru Cut Qalın İynə Biopsiyası:
- Avantajlar: Daha geniş toxuma nümunəsi təmin edir, incə iynə biopsiyasına nisbətən daha dəqiq nəticələr verir.
- Dezavantajlar: Tru cut qalın iynə biopsının bilinən bir mənfi tərəfi yoxdur.
Tru Cut Biopsiyasının həyata keçirilməsi
- Pozisyon: Xəstə, süd vəzisi ultrasəs cihazında rahat bir pozisyonda uzandırılır.
- Ultrasəs: İlk olarak ultrasəs ilə şübhəli bölgə aşkar edilir.
- Anesteziya: Lokal anesteziya , biyopsiya ediləcək bölgə keyidilir.
- İynənin daxil edilməsi: Ultrasəs altında, Tru-cut iynəsi doğru yerə doğru yeridilir.
- Toxuma Nümunəsinin Alınması: İynə içərisindəki özəlləşmiş mexanizma ilə toxuma nümunəsi alınır və iynə geri çəkilir.
Sonrası:
- Bandaj: Alınan bölgə dezenfeksiya edilir və bandajla bağlanılır.
- Təlimatlar: Xəstəyə, biyopsiya sonrası lazımi təlimatlar verilir, məsələn, alınan bölgəyə su vurmamaq.
- Nəticələr: Alınan toxuma nümunəsi patoloji laboratoriyaya göndərilir. Analiz nəticələri əsasən bir neçə gün ərzində hazır olur.
- Əlavə Tədbirlər: Əgər patoloji nəticədə anormal bir hal aşkarlanarsa, həkiminiz sizinlə nəticələri müzakirə edəcək və lazımi müalicə, yaxud da təqib planını tərtib edəcəkdir.
İynə biopsiyası prosedurası ambulator şəraitdə aparılır, bunun üçün xəstəxanada qalmağa ehtiyac yoxdur. Sadəcə iynə biopsiyası aparılacaqsa, başqa bir analiz aparılmayacaqsa, xəstənin ac gəlməsinə də ehtiyac yoxdur. Prosedurdan sonra sarğıya və gündəlik həyat tərzində hər hansı bir dəyişikliyə ehtiyac yoxdur.
Əməliyyatli Biopsiya Nə Üçün İdni Seçilmir?
- Minimal İnvasiv Alternativlər: İndi günümüzdə süd vəzisi xərçənginin təşhisində tru-cut biopsiya kimi minimal invaziv texnikalar mövcuddur. Bu texnikalar, daha az komplikasiya riski daşıyır və xəstə üçün daha az travmatikdir.
- Kosmetik Nəticələr: Əməliyyatlı biopsiya, süd vəzisində bir yara izi buraxa bilər. Minimal invaziv texnikalarla bu risk önəmli dərəcədə azaldıla bilər.
- Vaxt: Əməliyyatlı biopsi, adətən daha uzun müddətli bir prosedurdur və xəstəlikdə daha uzun müddət qalmağa səbəb ola bilər. Digər tərəfdən, incə iynə biopsiyası və ya tru-cut biopsiyası kimi digər yöntəmlər daha tezdirlər və adətən xaricdə müalicə kimi həyata keçirilir.
- Komplikasiyalar: Hər hansı bir əməliyyatlı prosedurda olduğu kimi, əməliyyatlı biopsiyada da komplikasiya riski vardır. Bunlar arasında infeksiya, qanama və ya anesteziya ilə bağlı komplikasiyalar daxildir.
- Xərc: Əməliyyatlı biopsiya adətən digər minimal invaziv biopsiya yöntəmlərinə nisbətən daha bahalıdır.
- Təşhis Həssasiyyəti: Minimal invaziv biopsi texnikaları, xüsusən müasir görüntüləmə metodları ilə birləşdirildikdə, süd vəzisi xərçənginin təşhisində çox dəqiq nəticələr verə bilir. Bu səbəbdən, tez-tez əməliyyatlı biopsiya müraciət edilməsinə ehtiyac yoxdur.
- Əgər diaqnoz xoş xassəlidirsə, problem yoxdur, sadəcə iynə biopsiyası yerinə lazımsız bir əməliyyat yaşanmış olar. Lakin diaqnoz xərçəngdirsə, xəstənin yenidən əməliyyata ehtiyacı olacaq. Üstəlik xəstə bu vəziyyətdə müalicə ilə bağlı bəzi şanslarını itirmiş olar.
Bu səbəblərə görə yalnız xüsusi hallarda və adətən digər biopsiya yöntəmlərinin nəticə vermədiyi və ya tətbiq olunmadığı hallarda əməliyyatlı biopsiya seçilir.
Süd vəzisi xərçənginin dəqiq diaqnozunda iynə biopsiyası əsas rol oynayır. Şübhəli bir bölgənin xəstəliyin səbəbini təyin etmək üçün toxuma nümunəsinin alınması məcburiyyətindədir. Biopsiya vasitəsilə, bir şübhənin xoş xəstəlik, yaxud bəd xəstəlik olub-olmadığı anlaşılır.